O κώδικας-G (g-code ή RS-274) είναι η γλώσσα προγραμματισμού, την οποία διαβάζει ένας 3D εκτυπωτής.
Αυτού του είδους κώδικας εμπεριέχεται στα αρχεία μορφής *.GCODE, τα οποία παράγει ο Slicer (Cura, Simplify3D, κλπ) μεταφράζοντας ένα αρχείο CAD σε σχέδιο προς εκτύπωση.
Ο Slicer αποθηκεύει οδηγίες σε απλό κείμενο, με κάθε γραμμή να αντιπροσωπεύει διαφορετική εντολή, όπως πόσο γρήγορα θα εκτυπώνει ο εκτυπωτής, τη θερμοκρασία που πρέπει να ρυθμίσει και πού πρέπει να κινούνται τα τμήματα εκτύπωσης.
| Μεταβλητή | Περιγραφή | Σχετικές πληροφορίες |
|---|---|---|
| A | Απόλυτη ή σχετική θέση του άξονα A (περιστροφικός άξονας γύρω από τον άξονα X ) | Σαν θετική περιστροφή ορίζεται η αντίθετη των δεικτών του ρολογιού κοιτώντας από τη θετική πλευρά του άξονα X προς την αρνητική του. |
| B | Απόλυτη ή σχετική θέση του άξονα Β (περιστροφικός άξονας γύρω από τον άξονα Υ ) | |
| C | Απόλυτη ή σχετική θέση του άξονα C (περιστροφικός άξονας γύρω από τον άξονα Z ) | |
| D | Καθορίζει τη διάμετρο ή την ακτινική απόκλιση, που χρησιμοποιείται για την αντιστάθμιση του εργαλείου κοπής. Το D χρησιμοποιείται για το βάθος κοπής στους τόρνους. Χρησιμοποιείται επίσης για επιλογή οπών (apertures) και εντολών σε photoplotters. | G41: Αριστερή αντιστάθμιση εργαλείου κοπής, G42: Δεξιά αντιστάθμιση εργαλείου κοπής |
| E | Πρόωση ακριβείας για σπειροτόμηση σε τόρνους | |
| F | Καθορίζει την πρόωση (feed rate) | Συνηθισμένες μονάδες είναι η απόσταση που διανύει το εργαλείο ανά μονάδα χρόνου για φρέζες (Ίντσες ανά λεπτό, inches per minute-IPM, ή millimeters ανά λεπτό minute, mm/min) και η απόσταση ανά περιστροφή για τόρνους (Ίντσες ανά περιστροφή inches per revolution, IPR, ή millimeters per revolution, mm/rev) |
| G | Διεύθυνση για προπαρασκευαστικές εντολές | Οι εντολές G συχνά λένε στη μονάδα ελέγχου τι κίνηση θέλουμε να κάνει (π.χ γρήγορη τοποθέτηση, γραμμική πρόωση, κυκλική πρόωση, τυποποιημένο κύκλο) ή τι τιμή απόκλισης να χρησιμοποιηθεί |
| H | Καθορίζει την απόκλιση μήκους του εργαλείου, Σχετικός άξονας (Incremental axis) που αντιστοιχεί στον άξονα C (π.χ σε έναν turn-mill) | G43: Αρνητική αντιστάθμιση μήκους εργαλείου, G44: Θετική αντιστάθμιση μήκους εργαλείου |
| I | Καθορίζει το κέντρο του τόξου στον άξονα X για τις εντολές τόξων G02 ή G03. Επίσης χρησιμοποιείται σαν παράμετρος μέσα σε μερικούς κύκλους κατεργασιών. | Το κέντρο του τόξου είναι τις περισσότερες φορές (αλλά όχι όλες), η σχετική απόσταση του κέντρου του τόξου από την τρέχουσα θέση και όχι η απόλυτη θέση, σε σχέση με το Σύστημα Συντεταγμένων Εργασίας (WCS). |
| J | Καθορίζει το κέντρο του τόξου στον άξονα Y για τις εντολές τόξων G02 ή G03. Επίσης χρησιμοποιείται σαν παράμετρος μέσα σε μερικούς κύκλους κατεργασιών. | Ισχύουν τα ίδια όπως παραπάνω |
| K | Καθορίζει το κέντρο του τόξου στον άξονα Z για τις εντολές τόξων G02 ή G03. Επίσης χρησιμοποιείται σαν παράμετρος μέσα σε κάποιους κύκλους κατεργασιών, όπως η παράμετρος L. | Ισχύουν τα ίδια όπως παραπάνω |
| L | Απαρίθμηση βρόχων κύκλους κατεργασιών Καθορισμός των καταχωρητών που θα επεξεργαστούμε με την G10 | Απαριθμητής βρόχου κύκλων κατεργασιών (Fixed cycle): Καθορίζει τον αριθμό των επαναλήψεων (“βρόχων”) ενός κύκλου κατεργασιών σε μία συγκεκριμένη θέση. Υποτίθεται ότι είναι 1, εκτός αν προγραμματιστεί κάποιος άλλος ακέραιος. Μερικές φορές χρησιμοποιείται η διεύθυνση K αντί για την L. Με σχετική τοποθέτηση (G90), μία σειρά οπών που ισαπέχουν μπορεί να προγραμματιστεί σαν βρόχος παρά σαν διαφορετικές θέσεις. Χρήση G10: Καθορίζει ποιοι καταχωρητές θα αλλάξουν (μεταβολή σημείου εργασίας, αντιστάθμιση ακτίνας εργαλείου, αντιστάθμιση μήκους εργαλείου, κ.τ.λ.). |
| M | Διάφορες λειτουργίες | Κώδικας ενέργειας, βοηθητική εντολή. Οι περιγραφές διαφέρουν. Αρκετοί M-κώδικες καλούν λειτουργίες της μηχανής και για το λόγο αυτό πολλοί λένε ότι το “M” είναι από το “μηχανή”, αν και αυτό δεν ισχύει. |
| N | Αριθμός γραμμής (block) σε ένα πρόγραμμα; Αριθμός παραμέτρου του συστήματος, που θα αλλάξει χρησιμοποιώντας το G10 | Αριθμοί γραμμών (block) : Προαιρετικοί, έτσι συχνά παραλείπονται. Απαραίτητοι για κάποιες λειτουργίες, όπως M99 P διεύθυνση (για να πούμε στον ελεγκτή σε ποια γραμμή του προγράμματος να επιστρέψει, εάν δεν υπάρχει η προεπιλογή είναι το 1) ή σε εντολές GoTo (εάν ο ελεγκτής τις υποστηρίζει). Η αρίθμηση N δεν είναι απαραίτητο να αυξάνει κατά 1 (για παράδειγμα μπορεί να αυξάνει κατά 10, 20, or 1000) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κάθε γραμμή ή μόνο σε κάποια σημεία μέσα στο πρόγραμμα. Αριθμοί παραμέτρων συστήματος: η G10 επιτρέπει την αλλαγή των παραμέτρων του συστήματος κάτω από τον έλεγχο του προγράμματος. |
| O | Όνομα προγράμματος | Για παράδειγμα, O4501. Για πολλά χρόνια συνηθιζόταν οι οθόνες ελέγχου των CNC, να χρησιμοποιούν το διαγραμμένο μηδενικό (δηλ. το μηδέν με μία λοξή γραμμή πάνω του σαν διαγραφή) για να διακρίνεται το γράμμα “O” από το ψηφίο “0”. Σήμερα τα GUI των οθονών, προσφέρουν τη δυνατότητα επιλογής γραμματοσειρών , όπως τα PC. |
| P | Χρησιμοποιείται ως παράμετρος διεύθυνσης για διάφορους G και M κώδικες | Με τον G04, καθορίζει το χρόνο παύσης
|
| Q | Βήμα τσιμπίματος (Peck increment) σε canned κύκλους | Για παράδειγμα, G73, G83 (κύκλοι βηματικής διάτρησης) |
| R | Καθορίζει το μέγεθος της ακτίνας του τόξου ή καθορίζει το ύψος επιστροφής (retract) σε κύκλους εργασιών φρεζαρίσματος (milling canned cycles) | Χρησιμοποιείται για ακτίνες, δεν υποστηρίζουν όμως όλοι οι ελεγκτές τη διεύθυνση R στις εντολές G02 and G03. Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιούνται τα διανύσματα IJK. Χρησιμοποιείται επίσης για το ύψος επιστροφής, το “επίπεδο R “, όπως καλείται. Εάν προγραμματιστεί η εντολή G99, τότε το εργαλείο επιστρέφει σε αυτό το ύψος. |
| S | Καθορίζει την ταχύτητα, είτε την ταχύτητα της ατράκτου, είτε την επιφανειακή ταχύτητα ανάλογα με την μέθοδο | Τύπος δεδομένων =ακέραιος. Στην κατάσταση G97 (η οποία είναι συνήθως η προεπιλεγμένη), ο ακέραιος μετά το S ερμηνεύεται σαν στροφές ανά λεπτό (rev/min, rpm). Στην κατάσταση G96 (CSS),ο ακέραιος μετά το S ερμηνεύεται σαν επιφανειακή ταχύτητα (surface speed—sfm (G20)) ή m/min (G21). Δείτε επίσης Speeds and feeds. Σε μηχανές πολλών λειτουργιών (τόρνους-φρέζες ή φρέζες-τόρνους), το ποιά άτρακτος παίρνει την είσοδο (κύρια άτρακτος ή υποάτρακτος) καθορίζεται από άλλους κώδικες M. |
| T | Επιλογή εργαλείου | Για να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί η διεύθυνση T και πώς αλληλεπιδρά (ή όχι ) με τη M06, πρέπει κανείς να μελετήσει τις διάφορες μεθόδους, όπως προγραμματισμό lathe turret , ATC fixed tool selection, ATC random memory tool selection, την έννοια του “επόμενου εργαλείου σε αναμονή”, και αφαίρεσης εργαλείων. Ο προγραμματισμός για μία συγκεκριμένη εργαλειομηχανή, προϋποθέτει τη γνώση της μεθόδου που χρησιμοποιεί η συγκεκριμένη εργαλειομηχανή . Οι τρόποι με τους οποίους θα αποκτήσουμε αυτή την γνώση, αναφέρονται στα σχόλια της M06. |
| U | Σχετικός άξονας (ιncremental axis) που αντιστοιχεί στον άξονα X (τυπικά μόνο σε ελεγκτές τόρνων της ομάδας A) Επίσης καθορίζει το χρόνο παύσης σε μερικές μηχανές (αντί για το “P” ή το “X“). | Σε αυτούς τους ελεγκτές, οι X και U καθιστούν περιττές τις G90 και G91, αντίστοιχα. Σε αυτούς τους τόρνους, η G90 χρησιμοποιείται αντί για a fixed cycle address for roughing. |
| V | Σχετικός άξονας (ιncremental axis) που αντιστοιχεί στον άξονα Y | Μέχρι τη δεκαετία του 2000s, η διεύθυνση V χρησιμοποιούνταν πολύ σπάνια, επειδή οι περισσότεροι τόρνοι που χρησιμοποιούσαν U και W δεν είχαν άξονα Yκαι έτσι δεν χρησιμοποιούσαν το V. (Green et al. 1996 δεν ανέφεραν καν το V στον πίνακα διευθύνσεών τους.) That is still often the case, although the proliferation of live lathe tooling and turn-mill machining has made V address usage less rare than it used to be (Ο Smid 2008 δείχνει ένα παράδειγμα). Κοιτάξτε επίσης την G18. |
| W | Σχετικός άξονας (ιncremental axis) που αντιστοιχεί στον άξονα (τυπικά μόνο σε ελεγκτές τόρνων της ομάδας A) | Σε αυτούς τους ελεγκτές, οι Z και W καθιστούν περιττές τις G90 και G91, αντίστοιχα. Σε αυτούς τους τόρνους, η G90 χρησιμοποιείται αντί για a fixed cycle address for roughing. |
| X | Απόλυτη ή σχετική θέση του άξονα X. Επίσης καθορίζει το χρόνο παύσης σε μερικές μηχανές (αντί για το “P” ή το “X”). | |
| Y | Απόλυτη ή σχετική θέση του άξονα Y | |
| Z | Απόλυτη ή σχετική θέση του άξονα Z | Ο άξονας περιστροφής του βασικού spindle συχνά καθορίζει, ποιος άξονας της μηχανής χαρακτηρίζεται σαν Z. |
| Κώδικας | Περιγραφή | Φρεζάρισμα ( M ) | Τόρνευση ( T ) | Σχετικές πληροφορίες |
|---|---|---|---|---|
| G00 | Γρήγορη τοποθέτηση | M | T | Παραδοσιακά, σε κινήσεις 2- ή 3-αξόνων, η εντολή G00 (αντίθετα με την G01) δεν κινείται απαραίτητα σε μία ευθεία γραμμή ανάμεσα στο αρχικό σημείο και το σημείο προορισμού. Κάθε άξονας κινείται στη μέγιστη ταχύτητά του, μέχρι ο καθένας να φτάσει στην τελική του θέση. Έτσι οι άξονες που κινούνται σε μικρότερες μετατοπίσεις, συνήθως ολοκληρώνουν πρώτοι την μετακίνησή τους (με την προϋπόθεση ότι οι άξονες έχουν τις ίδιες ταχύτητες). Αυτό έχει σημασία, επειδή καταλήγει σε κινήσεις που ο προγραμματιστής πρέπει να πάρει υπόψη του, ανάλογα με το τι εμπόδια βρίσκονται στη διαδρομή, ώστε να αποφευχθούν συγκρούσεις. Μερικές μηχανές προσφέρουν την δυνατότητα ευθείας κίνησης από την αρχική στην τελική θέση. |
| G01 | Γραμμική παρεμβολή | M | T | Η πιο συνηθισμένη εντολή κοπής. Το πρόγραμμα καθορίζει το αρχικό και τελικό σημείο, και τότε η μονάδα ελέγχου της εργαλειομηχανής υπολογίζει αυτόματα (παρεμβάλλει) τα ενδιάμεσα σημεία από τα οποία θα περάσει, ώστε να κινηθεί σε ευθεία γραμμή (απ΄ όπου και το όνομα “γραμμική”). Στη συνέχεια η μονάδα ελέγχου υπολογίζει τις γωνιακές ταχύτητες με τις οποίες θα περιστρέψει τους κοχλίες με τους σερβοκινητήρες ή τους βηματικούς κινητήρες. Ο υπολογιστής κάνει χιλιάδες υπολογισμούς το δευτερόλεπτο και οι κινητήρες ανταποκρίνονται γρήγορα σε κάθε είσοδο. Έτσι η πραγματική διαδρομή του εργαλείου γίνεται με τον καθορισμένο ρυθμό τροφοδοσίας σε μία διαδρομή που είναι γραμμική (μέσα σε πολύ μικρά όρια). |
| G02 | Κυκλική παρεμβολή με ωρολογιακή φορά (κοπή τόξων κατά την φορά των δεικτών του ρολογιού-CW) | M | T | Πολύ όμοια εννοιολογικά με την G01. Και σε αυτήν την περίπτωση ο ελεγκτής παρεμβάλει ενδιάμεσα σημεία και καθοδηγεί τους σερβοκινητήρες ή τους βηματικούς κινητήρες να περιστραφούν τόσο, όσο χρειάζεται ώστε να τοποθετηθεί η μύτη του εργαλείου στο σημείο που πρέπει. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβανόμενη χιλιάδες φορές το δευτερόλεπτο, παράγει την επιθυμητή διαδρομή του εργαλείου. Στην περίπτωση της G02, η παρεμβολή παράγει κύκλους και όχι γραμμές. Όπως και με την περίπτωσης της G01, η πραγματική διαδρομή του εργαλείου γίνεται με την προγραμματισμένη πρόωση, και σε μία διαδρομή η οποία ταιρίαζει με την ιδεώδη (στην περίπτωση της G02 έναν κύκλο) μέσα σε πολύ μικρά όρια. Στην πράξη η παρεμβολή είναι τόσο ακριβής (όταν τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις), ώστε με το φρεζάρισμα ενός κύκλου να γίνουν περιττές εργασίες όπως το τρύπημα ή ακόμη το fine boring. Διεύθυνσεις για την ακτίνα ή το κέντρο: Η G02 και G03 παίρνουν είτε μία διεύθυνση R (για την ακτίνα του επιθυμητού τόξου) ή τη διεύθυνση IJK ( για τις συνιστώσες του διανύσματος από την αρχή μέχρι το κέντρο του τόξου). Αντιστάθμιση εργαλείου: Στους περισσότερους ελεγκτές δεν μπορείτε να ξεκινήσετε την G41 ή την G42 στην κατάσταση G02 ή G03. Πρέπει να έχετε αντισταθμίσει το εργαλείο σε προγενέστερο G01 μπλοκ. Συχνά προγραμματίζεται μία μικρή προπαρασκευαστική κίνηση, απλώς για αντιστάθμιση του εργαλείου, πριν ξεκινήσει το κύριο συμβάν, δηλ. η κοπή του κύκλου. Πλήρεις κύκλοι: Όταν τα σημεία που ξεκινάει και τελειώνει ο κύκλος είναι ταυτόσημα, θα κοπεί ένα τόξο 360°, δηλ. ένας πλήρης κύκλος. (Μερικοί παλαιότεροι ελεγκτές δεν το υποστηρίζουν αυτό, επειδή τα τόξα δεν μπορούν να περάσουν πέρα από τα τεταρτημόρια του καρτεσιανού συστήματος συντεταγμένων. Αντίθετα προγραμματίζονται 4 τεταρτοκύκλια το ένα συνεχόμενα από το άλλο.) |
| G03 | Κυκλική παρεμβολή με αντιωρολογιακή φορά (κοπή τόξων αντίθετα από την φορά των δεικτών του ρολογιού-CCW) | M | T | Ίδιες σχετικές πληροφορίες όπως στην G02. |
| G04 | Παύση | M | T | Παύει η κίνηση όλων των αξόνων, όχι όμως η κίνηση της ατράκτου, εάν είναι ενεργοποιημένη, ή άλλες βοηθητικές λειτουργίες όπως π.χ. η παροχή ψυκτικού υγρού. Παίρνει μία διεύθυνση για την περίοδο παύσης (μπορεί να είναι X, U ή P). Η περίοδος παύσης, η οποία τυπικά είναι milliseconds, καθορίζεται από μία παράμετρο ελέγχου. Μερικές μηχανές μπορούν να δεχτούν είτε X 1.0 (s) ή P1000 (ms), οι οποίες είναι ισοδύναμες. Λόγοι για τους οποίους θα κάνατε μία παύση είναι για παράδειγμα να δώσετε χρόνο για την επιτάχυνση της ατράκτου, προτού προχωρήσετε στο επόμενο βήμα, ή για να σπάσετε και να καθαρίσετε τα γρέζια. Επιλογή περιόδου παύσης: Συχνά η παύση χρειάζεται να διαρκεί μόνο μία ή δύο πλήρεις περιστροφές της ατράκτου. Αυτό είναι τυπικά πολύ λιγότερο από 1 δευτερόλεπτο. Να είστε προσεκτικοί, όταν επιλέγετε τη διάρκεια, επειδή μεγάλη διάρκεια παύσης είναι απώλεια χρόνου κύκλων. Σε μερικές περιπτώσεις αυτό δεν έχει καμμία σημασία, αλλά σε επαναλαμβανόμενες παραγωγές μεγάλου όγκου (πάνω από χιλιάδες κύκλων), αξίζει να υπολογίσετε ότι αν π.χ. χρειάζονται μόνο 100 ms παύσης σε μία κατεργασία, τότε μπορείτε για ασφάλεια να βάλετε 200ms , αλλά το να βάλετε 1000ms είναι απλώς σπατάλη χρόνου (πάρα πολύ μεγάλη διάρκεια). |
| G05 P10000 | Έλεγχος καμπύλης υψηλής ακρίβειας (High-precision contour control, HPCC) | M | Χρησιμοποιεί έναν buffer πρόβλεψης μεγάλου βάθους και επεξεργασία εξομοίωσης, για να πετύχει καλύτερη κίνηση επιτάχυνσης και επιβράδυνσης των αξόνων κατά το φρεζάρισμα μιας διαδρομής. | |
| G05.1 Q1. | AI Advanced Preview Control | M | Χρησιμοποιεί έναν buffer πρόβλεψης μεγάλου βάθους και επεξεργασία εξομοίωσης, για να πετύχει καλύτερη κίνηση επιτάχυνσης και επιβράδυνσης των αξόνων κατά το φρεζάρισμα μιας διαδρομής. | |
| G06.1 | Μηχανούργηση Non-uniform rational B-spline (NURBS) | M | Ενεργοποιεί παρεμβολή Non-Uniform Rational B, για μηχανούργηση πολύπλοκων καμπυλών και κυματομορφών (αυτός ο κώδικας έχει επιβεβαιωθεί σε προγραμματισμό Mazatrol 640M ISO) | |
| G07 | Δήλωση φανταστικού άξονα | M | ||
| G09 | Έλεγχος ακριβούς σταματήματος, μη παραμένουσα εντολή (Exact stop check, non-modal) | M | T | Η επιτάχυνση της μηχανής έχει σαν αποτέλεσμα το στρογγύλεμα των γωνιών. Όταν θέλουμε οξείες γωνίες, τότε πρέπει να σταματήσουν εντελώς οι άξονες. Σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιούμε την εντολή G09. Η παραμένουσα μορφή της εντολής είναι G61. |
| G10 | Εισαγωγή προγραμματιζόμενων δεδομένων που αφορούν συστήματα συντεταγμένων (Fixtures), αποκλίσεις εργαλείων, αντιστάθμιση φθοράς εργαλείων | M | T | Τροποποιεί τις τιμές των μετατοπίσεων των συστημάτων συντεταγμένων εργασίας και τις αποκλίσεις των εργαλείων[6] |
| G11 | Ακύρωση εγγραφής δεδομένων | M | T | |
| G12 | Κατεργασία πλήρους κύκλου με ωρολογιακή φορά (Full-circle interpolation, clockwise) | M | Τυποποιημένος κύκλος για την διευκόλυνση του προγραμματισμού κυκλικών παρεμβολών 360° με blend-radius lead-in and lead-out. Δεν είναι στάνταρτ στους ελεγκτές Fanuc. | |
| G13 | Κατεργασία πλήρους κύκλου με αντιωρολογιακή φορά. (Full-circle interpolation, counterclockwise) | M | ||
| G17 | Επιλογή επιπέδου XY | M | Καθορίζει ότι το επίπεδο κατεργασίας θα είναι το XY | |
| G18 | Επιλογή επιπέδου ZX | M | T | Καθορίζει ότι το επίπεδο κατεργασία θα είναι το ZX Στους περισσότερους τόρνους CNC (που κατασκευάστηκαν ανάμεσα στο 1960 και το 2000), το επίπεδο ZX είναι το μόνο διαθέσιμο και έτσι οι εντολές G17 και G19 δεν χρησιμοποιούνται. Αυτό τώρα αλλάζει, καθώς ξεκινά η εποχή στην οποία τα live tooling, multitask/multifunction, και mill-turn/turn-mill σταδιακά γίνονται το “νέο στάνταρτ”. Αλλά ο απλός παραδοσιακός παράγοντας μορφής πιθανώς δεν θα εξαλειφθεί, απλώς θα παραμεριστεί για να κάνει χώρο για νέες διαμορφώσεις. Κοιτάξτε επίσης τη διεύθυνση V. |
| G19 | Επιλογή επιπέδου YZ | M | Καθορίζει ότι το επίπεδο κατεργασία θα είναι το YZ | |
| G20 | Προγραμματισμός σε Ίντσες | M | T | Κάπως ασυνήθιστο έξω από τις Ηνωμένες Πολιτείες και σε (μικρότερη έκταση) τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο. Όμως στην παγκόσμια αγορά, ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις G20 και G21 φαίνεται να είναι απαραίτητος μερικές φορές. Η συνηθισμένη ελάχιστη μετατόπιση στην G20 είναι ένα δεκάκις χιλιοστό της Ίντσας (0.0001″), η οποία είναι μεγαλύτερη από την συνηθισμένη ελάχιστη μετατόπιση στην G21 (ένα χιλιοστό του χιλιοστού, 0.001 mm, δηλ. ένα μικρόμετρο). Αυτή η φυσική διαφορά μερικές φορές ευνοεί τον προγραμματισμό σε G21. |
| G21 | Προγραμματισμός σε millimeters (mm) | M | T | Στην παγκόσμια αγορά κυριαρχεί απέναντι στην G20. |
| G28 | Επιστροφή στη θέση home (μηδενικό σημείο μηχανής, γνωστό επίσης και σαν σημείο αναφοράς της μηχανής) | M | T | Σαν παραμέτρους παίρνει τις διευθύνσεις X Y Z μιας ενδιάμεσης θέσης από την οποία θα περάσει η μύτη του εργαλείου, κατά την κίνησή της προς το μηδενικό σημείο της μηχανής. Αυτές οι συντεταγμένες δίνονται σε σχέση με το μηδενικό σημείο του τεμαχίου (ή με άλλα λόγια το μηδενικό σημείο του προγράμματος), ΟΧΙ το μηδενικό σημείο της μηχανής. Η εντολή είναι μη παραμένουσα (Non modal) |
| G30 | Επιστροφή σε δευτερεύουσα θέση home (μηδενικό σημείο μηχανής, γνωστό επίσης σαν σημείο αναφοράς της μηχανής) | M | T | Παίρνει μία διεύθυνση P η οποία καθορίζει ποιο μηδενικό σημείο της μηχανής θέλουμε, εάν η μηχανή έχει αρκετά μηδενικά σημεία (P1 έως P4). Παίρνει διευθύνσεις X Y Z, οι οποίες καθορίζουν το ενδιάμεσο σημείο από το οποίο θα περάσει η μύτη του εργαλείου κατά την κίνησή του προς το μηδενικό σημείο της μηχανής. Οι συντεταγμένες αυτού του σημείου είναι ως προς το μηδενικό σημείο του τεμαχίου (δηλ. το μηδενικό σημείο του προγράμματος) και ΟΧΙ το μηδενικό σημείο της μηχανής. |
| G31 | Λειτουργία παράλειψης (χρησιμοποιείται για probes και συστήματα μέτρησης μήκους εργαλείων) | M | ||
| G32 | Σπειροτόμηση απλού σημείου, τύπου longhand (εάν δεν χρησιμοποιείται κύκλος, π.χ. G76) (Single-point threading, longhand style (if not using a cycle, e.g., G76)) | T | Όμοια με την γραμμική παρεμβολή G01, εκτός από τον αυτόματο συγχρονισμό της ατράκτου για σπειροτόμηση απλού σημείου. | |
| G33 | Σπειροτόμηση σταθερού βήματος (Constant-pitch threading) | M | ||
| G33 | Σπειροτόμηση απλού σημείου, τύπου longhand (εάν δεν χρησιμοποιείται κύκλος, π.χ. G76) (Single-point threading, longhand style (if not using a cycle, e.g., G76)) | T | Μερικοί ελεγκτές τόρνων αποδίδουν αυτό τον τρόπο λειτουργίας στην G33 αντί για την G32. | |
| G34 | Σπειροτόμηση μεταβλητού βήματος | M | ||
| G40 | Ακύρωση της αντιστάθμισης της ακτίνας εργαλείου | M | T | Απενεργοποιεί την αντιστάθμιση της ακτίνας του εργαλείου κοπής (CRC). Ακυρώνει την G41 ή την G42. |
| G41 | Αριστερή αντιστάθμιση ακτίνας εργαλείου | M | T | Αριστερή αντιστάθμιση ακτίνας εργαλείου. Ενεργοποιεί την αντιστάθμιση της ακτίνας του εργαλείου κοπής (cutter radius compensation – CRC), αριστερά, για climb φρεζάρισμα. Φρεζάρισμα: Με δοσμένο ένα δεξιόστροφο ελικοειδές εργαλείο κοπής και M03 κατεύθυνση περιστροφής της ατράκτου, η G41 αντιστοιχεί σε climb milling (down milling). Παίρνει μία διεύθυνση (D ή H ή P) η οποία καλεί την τιμή ενός καταχωρητή απόκλισης για την ακτίνα του χρησιμοποιούμενου εργαλείου. Τόρνευση: Συχνά δεν χρειάζεται καμμία διεύθυνση D ή H στους τόρνους επειδή για όποιο εργαλείο είναι ενεργό, αυτόματα μαζί του καλείται και η γεωμετρική του απόκλιση. (Each turret station is bound to its geometry offset register). Για το φρεζάρισμα οι G41 και G42 έχουν εν μέρει αυτοματοποιηθεί και έχουν καταστεί περιττές (αν και όχι εξ’ ολοκλήρου) αφότου έχει γίνει πιο συνηθισμένος ο προγραμματισμός CAM. Τα συστήματα CAM επιτρέπουν στο χρήστη να προγραμματίζει, σαν να χρησιμοποιούσε κοπτικά εργαλεία μηδενικής διαμέτρου. Η θεμελιώδης έννοια της αντιστάθμισης της ακτίνας του εργαλείου κοπής είναι ακόμη εν λειτουργία (δηλ. ότι η επιφάνεια που παράγεται θα απέχει απόσταση R από το κέντρο του εργαλείου κοπής), αλλά η νοοτροπία προγραμματισμού είναι διαφορετική. Ο άνθρωπος δεν χωροθετεί την διαδρομή του εργαλείου με λεπτομέρεια με χρήση των εντολών G41, G42 και G40, επειδή το πρόγραμμα CAM φροντίζει γι’ αυτό. Το πρόγραμμα έχει διάφορες μεθόδους επιλογής CRC , όπως computer, control, wear, reverse wear, off, μερικές από τις οποίες δεν χρησιμοποιούν καθόλου τις G41/G42 (που είναι καλές για ξεχόνδρισμα ή μεγάλες ανοχές φινιρίσματος) και άλλες που κάνουν μικροδιορθώσεις της φθοράς των εργαλείων (που είναι καλύτερες για πιο σφιχτές ανοχές φινιρίσματος). |
| G42 | Δεξιά αντιστάθμιση ακτίνας εργαλείου | M | T | Ενεργοποιεί την δεξιά αντιστάθμιση του εργαλείου κοπής για το παραδοσιακό φρεζάρισμα. Ίδιες επεξηγηματικές πληροφορίες όπως η G41. Με δεδομένο ένα δεξιόστροφο εργαλείο κοπής ελίκων και M03 κατεύθυνση περιστροφής της ατράκτου, η G42 αντιστοιχεί στο παραδοσιακό φρεζάρισμα (up milling). |
| G43 | Αρνητική αντιστάθμιση ύψους εργαλείου (Tool height offset compensation negative) | M | Παίρνει μία διεύθυνση, συνήθως H, ώστε να καλέσει τον καταχωρητή απόκλισης μήκους του εργαλείου. Η τιμή είναι αρνητική, επειδή θα προστεθεί στην gauge line position. H G43 είναι η συνηθέστερη παραλλαγή (συγκριτικά με την G44). | |
| G44 | Θετική αντιστάθμιση ύψους εργαλείου (Tool height offset compensation positive) | M | Παίρνει μία διεύθυνση, συνήθως H, ώστε να καλέσει τον καταχωρητή απόκλισης μήκους του εργαλείου. Η τιμή είναι θετική επειδή θα αφαιρεθεί από την gauge line position. H G44 είναι η παραλλαγή που χρησιμοποιείται σπανιότερα (συγκριτικά με την G43). | |
| G45 | Απλή αύξηση απόκλισης άξονα (Axis offset single increase) | M | ||
| G46 | Απλή μείωση απόκλισης άξονα (Axis offset single decrease) | M | ||
| G47 | Διπλή αύξηση απόκλισης άξονα (Axis offset double increase) | M | ||
| G48 | Διπλή μείωση απόκλισης άξονα (Axis offset double decrease) | M | ||
| G49 | Ακύρωση αντιστάθμισης μήκους εργαλείου | M | Ακυρώνει την G43 or ή την G44. | |
| G50 | Καθορίζει τη μέγιστη ταχύτητα του spindle | T | Παίρνει μία ακέραια διεύθυνση S, η οποία ερμηνεύεται σαν rpm. Χωρίς αυτό το χαρακτηριστικό, η μέθοδος G96 (CSS) θα περιέστρεφε την άτρακτο με τέρμα γκάζι (“wide open throttle”) όταν πλησιάζει κοντά στον άξονα περιστροφής. | |
| G50 | Ακύρωση συντελεστή κλιμάκωσης | M | ||
| G50 | Καταχωρητής θέσης (προγραμματισμός διανύσματος από το μηδενικό σημείο του εξαρτήματος μέχρι τη μύτη του εργαλείου) | T | Ο καταχωρητής θέσης είναι μία από τις πρώτες μεθόδους που συσχέτιζαν το σύστημα συντεταγμένων του εξαρτήματος (προγράμματος) με τη θέση το εργαλείου, η οποία εμέσως το συσχέτιζε με το σύστημα συνταταγμένων της μηχανής, τη μόνη θέση που “γνωρίζει” στην πραγματικότητα ο ελεγκτής της μηχανής. Δεν χρησιμοποιείται τόσο συχνά πλέον, επειδή οι G54 έως G59 (WCSs) είναι μία καλύτερη νεότερη μέθοδος. Καλείται με την G50 για τόρνευση, και την G92 για το φρεζάρισμα. Αυτοί οι κώδικες G έχουν επίσης εναλλακτικές σημασίες. Οι καταχωρητές θέσης μπορεί να είναι ακόμη χρήσιμοι στον προγραμματισμό με μετακίνηση της αρχής του συστήματος συνταταγμένων. Ο διακόπτης “χειροκίνητου απόλυτου” ο οποίος έχει μικρή χρησιμότητα σε περιβάλλον WCS , ήταν πιο χρήσιμος στις έννοιες των καταχωρητών θέσης, επειδή επέτρεπε στον χειριστή να μετακινήσει το εργαλείο σε κάποια απόσταση από το εξάρτημα (για παράδειγμα αγγίζοντας ένα μετρητικό μπλοκ 2″ και μετά δηλώνοντας στην μονάδα ελέγχου ότι η απόσταση που θα μετακινηθεί είναι 2″). | |
| G52 | Τοπικό σύστημα συντεταγμένων (Local Coordinate System,LCS) | M | Μετακινεί προσωρινά το μηδενικό σημείο του προγράμματος σε μία νέα θέση. Είναι απλά μία “απόκλιση από μία απόκλιση” (“an offset from an offset”), δηλ. μία νέα απόκλιση προστίθεται στην απόκλιση WCS. Αυτό σε μερικές περιπτώσεις απλοποιεί τον προγραμματισμό. Το τυπικό παράδειγμα είναι η μετακίνηση από εξάρτημα σε εξάρτημα, σε μία διάταξη πολλών εξαρτημάτων.Με ενεργή την G54, η G52 X140.0 Y170.0 μετακινεί το μηδενικό σημείο του προγράμματος 140 mm κατά μήκος του άξονα X και 170 mm κατά μήκος του άξονα Y. Όταν κατασκευαστεί το εξάρτημα που “βρίσκεται εκεί”, η G52 X0 Y0 επιστρέφει το μηδενικό σημείο του προγράμματος στο κανονικό G54 (μειώνοντας τις αποκλίσεις της G52 στο μηδέν). Το ίδιο αποτέλεσμα μπορεί επίσης να επιτευχθεί: (1) χρησιμοποιώντας πολλαπλά WCS, G54/G55/G56/G57/G58/G59; (2) σε νεότερους ελεγκτές, G54.1 P1/P2/P3/κ.λ.π. (όλες οι τιμές μέχρι το P48), ή (3) χρησιμοποιώντας την G10 για προγραμματιζόμενη είσοδο δεδομένων, κατά την οποία το πρόγραμμα μπορεί να γράψει νέες τιμές απόκλισης στους καταχωρητές απόκλισης. | |
| G53 | Σύστημα συντεταγμένων της μηχανής (Machine coordinate system) | M | T | Παίρνει τις απόλυτες συντεταγμένες (X, Y, Z, A, B, C) με αναφορά στο μηδενικό σημείο της μηχανής και όχι ως προς το μηδενικό σημείο του προγράμματος. Μπορεί να είναι χρήσιμη για αλλαγές εργαλείων. Μη παραμένουσα (Non modal). Τα επόμενα μπλοκ ερμηνεύονται σαν “επαναφορά στο G54“, ακόμα και αν δεν προγραμματίζεται ρητά. |
| G54 to G59 | Συστήματα συντεταγμένων εργασίας (Work coordinate systems, WCSs) | M | T | Έχουν αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τον καταχωρητή θέσης (G50 και G92). Κάθε tuple αποκλίσεων των αξόνων σχετίζει απ΄ ευθείας το μηδενικό σημείο του προγράμματος με το μηδενικό σημείο της μηχανής. Standard είναι 6 tuples (G54 to G59), με προαιρετική επέκταση στα 48 με τις εντολές G54.1 P1 έως P48. |
| G54.1 P1 to P48 | Επεκταμένα συστήματα συνταταγμένων εργασίας | M | T | Μέχρι 48 επιπλέον WCSs εκτός από τα 6 που παρέχονται σαν στάνταρτ με τις εντολές G54 έως G59. Παρατηρείστε την επέκταση των εντολών του κώδικα G σε δεκαδικούς αριθμούς (νωρίτερα όλοι ήταν ακέραιοι). Έχουν παρουσιαστεί και άλλες περιπτώσεις (π.χ., G84.2). Οι μοντέρνοι ελεγτές έχουν hardware για τον χειρισμό τους. |
| G61 | Ακριβές σταμάτημα, παραμένουσα (modal) | M | T | Όταν είναι να κοπούν γωνίες σταματά την μηχανή στα σημεία αλλαγής διεύθυνσης, προτού γίνει η αλλαγή της διεύθυνσης. Αυτό βοηθά στο να μην γίνει στρογγυλοποίηση των γωνίων. Μπορεί να ακυρωθεί με την G64. Η μη παραμένουσα (non-modal) παραλλαγή είναι η G09. |
| G62 | Αυτόματη υπέρβαση γωνιών (Automatic corner override) | M | T | |
| G64 | Προεπιλεγμένη μέθοδος κοπής (ακυρώνει την κατάσταση ελέγχου ακριβούς σταματήματος G61) | M | T | Ακυρώνει την G61. |
| G68 | Περιστροφή συστήματος συντεταγμενων. | M | Περιστρέφει το σύστημα συνταταγμένων στο τρέχον επίπεδο που δόθηκε με τις εντολές G17, G18 και G19. Το κέντρο περιστροφής δίνεται με δύο παραμέτρους, οι οποίες διαφέρουν ανάμεσα στις υλοποιήσεις των διαφόρων κατασκευαστών. Δηλ. στην πραγματικότητα μπορούμε να κάνουμε ταυτόχρονα και μετατόπιση και περιστροφή του συστήματος συντεταγένων γύρω από ένα σημείο της επιλογής μας. Η γωνία περιστροφής γίνεται με ένα όρισμα που δίνεται με την R. Αυτό μπορεί για παράδειγμα να χρησιμοποιηθεί για την ευθυγράμμιση του συστήματος συντεταγμένων με ένα μη ευθυγραμμισμένο εξάρτημα. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την επανάληψη μιας σειράς κινήσεων γύρω από ένα κέντρο. Η περιστροφή του συστήματος συντεταγμένων δεν υποστηρίζεται από όλους τους κατασκευαστές. | |
| G69 | Απενεργοποίηση περιστροφής συστήματος συντεταγμένων | M | Ακυρώνει την G68. | |
| G70 | Τυποποιημένος κύκλος, πολλαπλοί επαναλλαμβανόμενοι κύκλοι για φινίρισμα (συμπεριλαμβανομένων καμπυλών) (Fixed cycle, multiple repetitive cycle, for finishing -including contours) | T | ||
| G71 | Τυποποιημένος κύκλος, πολλαπλοί επαναλλαμβανόμενοι κύκλοι για ξεχόνδρισμα (όταν ο κύριος άξονας κοπής είναι ο Ζ) | T | ||
| G72 | Τυποποιημένος κύκλος, πολλαπλοί επαναλαμβανόμενοι κύκλοι για ξεχόνδρισμα (όταν ο κύριος άξονας κοπής είναι ο Χ) | T | ||
| G73 | Τυποποιημένος κύκλος, πολλαπλοί επαναλαμβανόμενοι κύκλοι για ξεχόνδρισμα, με επανάληψη σχεδίου. (Fixed cycle, multiple repetitive cycle, for roughing, with pattern repetition) | T | ||
| G73 | Κύκλος βηματικού τρυπήματος υψηλής-ταχύτητας (Δεν γίνεται πλήρης επιστροφή από τα βήματα) (Peck drilling cycle for milling – high-speed, NO full retraction from pecks) | M | Δεν γίνεται πλήρης επιστροφή του εργαλείου από τα βήματα, όπως στον G81, αλλά επιστρέφει όσο ένα clearance increment (που είναι μία παράμετρος του συστήματος π.χ. 0.1 ίντσες). Χρησιμοποιείται όταν η κύρια έγνοια μας είναι το σπάσιμο των γρέζων και όχι η συγκόλλησή τους στις αυλακώσεις. Συγκρίνετέ την με την G83. | |
| G74 | Κύκλος βηματικού τρυπήματος για τόρνευση | T | ||
| G74 | Κύκλος εσωτερικής (θηλυκής) σπειροτόμησης για φρεζάρισμα, αριστερά πάσα, Μ04 κατεύθυνση περιστροφής της ατράκτου (Tapping cycle for milling, lefthand thread, M04 spindle direction) | M | Δείτε τις σημειώσεις στην G84. | |
| G75 | Βηματικός κύκλος αυλάκωσης για τόρνευση (Peck grooving cycle for turning) | T | ||
| G76 | Κύκλος φινιρίσματος οπής για φρεζάρισμα (Fine boring cycle for milling) | M | Ο κύκλος αυτός επιτρέπει στον χρήστη να σταματήσει την άτρακτο και να απομακρύνει το εργαλείο από τα τοιχώματα, πριν από την επιστροφή. Αυτό επιτρέπει την γρήγορη επιστροφή του εργαλείου, χωρίς να χαράσει τα τοιχώματα. | |
| G76 | Κύκλος σπειροτόμησης για τόρνευση, πολλαπλοί επαναλαμβανόμενοι κύκλοι (Threading cycle for turning, multiple repetitive cycle) | T | ||
| G80 | Ακύρωση τυποποιημένου κύκλου (Cancel canned cycle) | M | T | Φρεζάρισμα: Ακυρώνει όλους τους κύκλους όπως G73, G81, G83 κ.λ.π. Ο άξονας Z επιστρέφει είτε στην αρχική στάθμη Z ή τη στάθμη R όπως έχει προγραμματιστεί (αντίστοιχα με τις G98 ή G99). Τόρνευση: Συνήθως δεν χρειάζεται στους τόρνους επειδή μία νέα εντολή G, της ομάδας G (G00 έως G03) ακυρώνει οποιονδήποτε κύκλο ήταν ενεργός. |
| G81 | Απλός κύκλος διάτρησης (Simple drilling cycle) | M | Δεν έχει ενσωματωμένη παύση. | |
| G82 | Κύκλος διάτρησης με παύση (Drilling cycle with dwell) | M | Κάνει παύση στον πάτο της οπής (στο βάθος Ζ) για το χρόνο που καθορίζεται στην παράμετρο P. Είναι καλή, όταν μας ενδιαφέρει το φινίρισμα του πάτου της οπής. Good for spot drilling because the divot will be certain to clean up evenly. Κοιτάξτε τη σημείωση “επιλογή του χρόνου παύσης” στη G04. | |
| G83 | Βηματικός κύκλος διάτρησης (πλήρης επιστροφή από τα βήματα) (Peck drilling cycle (full retraction from pecks)) | M | Χρησιμοποιείται για το τρύπημα βαθιών οπών. Επιστρέφει στο επίπεδο R μετά από κάθε βήμα. Είναι καλός για το σπάσιμο των γρέζων και για το καθάρισμα των αυλών των ελικώσεων από τα γρέζια (απόβλητα). Επίσης επιτρέπει την καλύτερη εφαρμογή του ψυκτικού υγρού, με την πλήρη απόσυρση του εργαλείου από την οπή ανάμεσα στα βήματα. Η επιστροφή και η βύθιση του εργαλείου στο προηγούμενο βάθος γίνονται με τη μέγιστη ταχύτητα, αλλά κάθε βήμα (peck) γίνεται με την προγραμματισμένη πρόωση. | |
| G84 | Κύκλος εσωτερικής σπειροτόμησης, δεξιόστροφο πάσο (Tapping cycle, righthand thread), M03 κατεύθυνση περιστροφής της ατράκτου | M | Ο κύκλος αυτός χρησιμοποιείται για τη δημιουργία οπών με πάσα με τη χρήση ενός tap. Η σπειροτόμηση αυτή απαιτεί το ταίριασμα των στροφών της ατράκτου με την πρόωση, ανάλογα με το βήμα του σπειρώματος που κόβεται. Κοιτάξτε και την G74 για αριστερόστροφη σπειροτόμηση. | |
| G84.2 | Κύκλος εσωτερικής σπειροτόμησης, δεξιόστροφο πάσο, M03 κατεύθυνση περιστροφής ατράκτου, άκαμπτος συγκρατητής εργαλείου. (Tapping cycle, righthand thread, M03 spindle direction, rigid toolholder) | M | Κοιτάξτε τις παρατηρήσεις στην G84. Η άκαμπτη εσωτερική σπειροτόμηση συγχρονίζει την ταχύτητα περιστροφής και την πρόωση της ατράκτου σύμφωνα με την επιθυμητή έλικα του σπειρώματος. Δηλ. συγχρονίζει τις μοίρες της ατράκτου με τα μικρά της μετατόπισης του άξονα.Therefore, it can use a rigid toolholder to hold the tap. This feature is not available on old machines or newer low-end machines, which must use “tapping head” motion (G74/G84). | |
| G84.3 | Κύκλος εσωτερικής σπειροτόμησης, αριστερόστροφο πάσο, M04 κατεύθυνση περιστροφής ατράκτου, άκαμπτος συγκρατητής εργαλείου. (Tapping cycle, lefthand thread, M04 spindle direction, rigid toolholder) | M | Κοιτάξτε τις παρατηρήσεις στις G84 και G84.2 | |
| G85 | Κύκλος διεύρυνσης και φινιρίσματος οπών, είσοδος/έξοδος με την προγραμματισμένη πρόωση, η άτρακτος σε λειτουργία (boring cycle, feed in/feed out) | M |
| |
| G86 | Κύκλος διεύρυνσης και φινιρίσματος οπών, είσοδος με την προγραμματισμένη πρόωση, σταμάτημα ατράκτου, έξοδος με τη μέγιστη ταχύτητα. Αυτό όμως μπορεί να αφήσει γρατσουνιές στα σημεία όπου τα κοπτικά εργαλεία ακουμπούν στην επιφάνεια (boring cycle, feed in/spindle stop/rapid out) | M | Το εργαλείο διεύρυνσης θα αφήσει μία μικρή γρατσουνιά στον δρόμο της επιστροφής. Κατάλληλος κύκλος για μερικές εφαρμογές. Σε άλλες αντί γι’ αυτόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο G76 (OSS/shift). | |
| G87 | Κύκλος διεύρυνσης από την απέναντι πλευρά (boring cycle, backboring) | M | Για διεύρυνση από την απέναντι πλευρά. Επιστρέφει μόνο στην αρχική κατάσταση (G98). Αυτός ο κύκλος δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει G99, επειδή το επίπεδο R είναι στην απομακρυσμένη πλευρά του εξαρτήματος μακρύα από την κεφαλή της ατράκτου. | |
| G88 | Κύκλος διεύρυνσης, πρόωση του εργαλείου στην οπή, παύσης, χειροκίνητη επιστροφή εργαλείου (boring cycle, feed in/spindle stop/manual operation) | M | ||
| G89 | Κύκλος διεύρυνσης, πρόωση του εργαλείου στην οπή, παύση, έξοδος εργαλείου με την προγραματισμένη πρόωση (boring cycle, feed in/dwell/feed out) | M | Η εντολή G89 είναι όμοια με την G85, αλλά έχει προστεθεί μία παύση στον πάτο της οπής. | |
| G90 | Απόλυτος προγραμματισμός. Δηλ. οι συντεταγμένες που ακολουθούν την εντολή είναι οι απόλυτες συντεταγμένες στο επιλεγμένο σύστημα αναφοράς. | M | T (B) | Η θέση καθορίζεται σε σχέση με το μηδενικό σημείο του εξάρτήματος. Φρεζάρισμα: Πάντα όπως αναφέρεται παραπάνω.Τόρνευση:Μερικές φορές, όπως παραπάνω (Ομάδα Fanuc τύπος B και όμοιοι σχεδιασμοί), αλλά στους περισσότερους τόρνους (ομάδα Fanuc τύπος A και όμοιοι σχεδιασμοί), G90/G91 δεν χρησιμοποιούνται για απόλυτους σχετικούς τρόπους. Αντίθετα οι U και W είναι οι σχετικές και οι X και Z είναι οι απόλυτες διευθύνσεις. Σ’ αυτούς τους τόρνους η G90 είναι αντίθετα μια σταθερή διεύθυνση για ξεχόνδρισμα. |
| G90 | Σταθερός κύκλος, απλός κύκλος για ξεχόνδρισμα (Έμφαση στον άξονα -Ζ) (Fixed cycle, simple cycle, for roughing (Z-axis emphasis)) | T (A) | Όταν δεν χρησιμοποιείται για απόλυτο προγραμματισμό (βλέπε παραπάνω). | |
| G91 | Σχετικός προγραμματισμός (Incremental programming) Δηλ. οι συντεταγμένες που ακολουθούν την εντολή είναι σχετικές συντεταγμένες δηλ. μετατοπίσεις σχετικά με την τρέχουσα θέση του εργαλείου. | M | T (B) | Η σχέση προσδιορίζεται σε σχέση με την προηγούμενη θέση. Φρεζάρισμα: Ισχύουν πάντοτε τα παραπάνω Τόρνευση: Μερικές φορές, όπως παραπάνω (Ομάδα Fanuc τύπος B και όμοιοι σχεδιασμοί), αλλά στους περισσότερους τόρνους (ομάδα Fanuc τύπος A και όμοιοι σχεδιασμοί), G90/G91 δεν χρησιμοποιούνται για απόλυτους σχετικούς τρόπους. Αντίθετα τα U και W είναι οι σχετικές και οι X και Z είναι οι απόλυτες διευθύνσεις. Σ’ αυτούς τους τόρνους η G90 είναι αντίθετα μια διεύθυνση συγκεκριμένου κύκλου για ξεχόνδρισμα.g. |
| G92 | Καταχωρητής θέσης (προγραμματισμός του διανύσματος από το μηδενικό σημείο του εξαρτήματος, μέχρι τη μύτη του εργαλείου) | M | T (B) | Ίδιες πληροφορίες όπως στον καταχωρητή θέσης G50 . Φρεζάρισμα: Πάντα ισχύουν αυτά που αναφέρονται παραπάνω. Τόρνευση: Μερικές φορές, όπως παραπάνω (Ομάδα Fanuc τύπος B και όμοιοι σχεδιασμοί), αλλά στους περισσότερους τόρνους (ομάδα Fanuc τύπος A και όμοιοι σχεδιασμοί), ο καταχωρητής θέσης είναι ο G50. |
| G92 | Κύκλος σπειροτόμησης, απλός κύκλος (Threading cycle, simple cycle) | T (A) | ||
| G94 | Ρυθμός πρόωσης ανά λεπτό (Feedrate per minute) | M | T (B) | Καθορίζει την ταχύτητα με την οποία θα μετατοπίζεται η άτρακτος σε μονάδες μήκους/ανά λεπτό. Η μονάδα ποικίλει ανάλογα με τις χρησιμοποιούμενες μονάδες και μπορεί να είναι mm/ανά λεπτό, inches/ανά λεπτό ή σε περιστροφικούς άξονες μοίρες/ανά λεπτό. Η εντολή είναι παραμένουσα (modal). Σε τόρνους της ομάδας A, η πρόωση ανά λεπτό είναι η G98. |
| G94 | Τυποποιημένος κύκλος, απλός κύκλος για ξεχόνδρισμα (Έμφαση στον άξονα -Ζ) (Fixed cycle, simple cycle, for roughing (X-axis emphasis)) | T (A) | Όταν χρησιμεύει σαν πρόωση ανά λεπτό (βλέπε παραπάνω). | |
| G95 | Πρόωση ανά περιστροφή (Feedrate per revolution) | M | T (B) | Στις φρέζες η πρόωση/ανά περιστροφή χρησιμοποιείται σε κύκλους εσωτερικής σπειροτόμησης (tapping). Σ’ αυτήν την περίπτωση ο ρυθμός πρόωσης ισούται με το βήμα της έλικας. Σε τόρνους της ομάδας A, η πρόωση ανά περιστροφή είναι η G99. |
| G96 | Σταθερή επιφανειακή ταχύτητα (Constant surface speed, CSS) | T | Μεταβάλλει αυτόματα την ταχύτητα της ατράκτου, ώστε να πετύχει μία σταθερή επιφανειακή ταχύτητα. Κοιτάξτε τα θέματα για την ταχύτητα και την πρόωση. Παίρνει μία ακέραια διεύθυνση S η οποία ερμηνεύεται σαν sfm, στην κατάσταση λειτουργίας G20 και σαν m/min στην κατάσταση λειτουργίας G21. | |
| G97 | Σταθερή ταχύτητα περιστροφής της ατράκτου | M | T | Παίρνει μία ακέραια διεύθυνση S, η οποία ερμηνεύεται σαν στροφές ανά λεπτό (rev/min, (rpm). Αυτή είναι η προεπιλεγμένη κατάσταση της μηχανής, αν δεν προγραμματιστεί διαφορετικά. |
| G98 | Επιστροφή στο αρχικό επίπεδο (ύψοσ) Z σε τυποποιημένους κύκλους | M | Καθορίζει ότι οι τυποποιημένοι κύκλοι τερματίζονται στο επίπεδο (ύψος) Ζ από το οποίο ξεκίνησαν. Η μηχανή ανασηκώνεται στο ύψος Ζ και ανάμεσα στις γρήγορες κινήσεις. Η εντολή τερματίζεται είτε άμεσα με την G80, που ακυρώνει όλους τους τυποποιημένους κύκλους, είτε έμμεσα επιλέγοντας μία εντολή που δεν είναι τυποποιημένος κύκλος. Η εναλλαγή ανάμεσα σε τυποποιημένους κύκλους (π.χ. G82 και G83) δεν την ακυρώνει. Είναι χρήσιμη για την αποφυγή εμποδίων (π.χ. μέγγενεις) κατά την κίνηση της ατράκτου. | |
| G98 | Πρόωση ανά λεπτό (ομάδα τύπου A) | T (A) | Στην ομάδα τύπου B, η πρόωση ανά λεπτό είναι η εντολή G94. | |
| G99 | Επιστροφή στο επίπεδο R σε τυποποιημένους κύκλους | M | Καθορίζει ότι ένας τυποποιημένος κύκλος τερματίζεται στο επίπεδο (ύψος) που καθορίζει η λέξη R, που δίνεται στον τυποποιημένο κύκλο. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ελαττώσσει τις υπερβολικές κινήσεις της μηχανής, όταν π.χ. κάνουμε οπές σε μία επίπεδη επιφάνεια. | |
| G99 | Πρόωση ανά περιστροφή (ομάδα τύπου A) | T (A) | Στην ομάδα τύπου B, η πρόωση ανά περιστροφή είναι η εντολή G95 . | |
| G100 | Μέτρηση μήκους εργαλείου | M |
| Εντολή | Περιγραφή | Φρεζάρισμα ( M ) | Τόρνευση ( T ) | Σχετικές πληροφορίες |
|---|---|---|---|---|
| M00 | Υποχρεωτική παύση | M | T | Η μηχανή σταματά πάντα, όταν συναντά M00 κατά την εκτέλεση του προγράμματος |
| M01 | Προαιρετική παύση | M | T | Όταν κατά την εκτέλεση του προγράμματος η μηχανή συναντήσει την εντολή M01, θα σταματήσει μόνο εάν ο χειριστής έχει πατήσει το πλήκτρο προαιρετικής παύσης |
| M02 | Τέλος του προγράμματος | M | T | Τέλος προγράμματος. Η εκτέλεση μπορεί να επιστρέψει ή να μην επιστρέψει στην αρχή του προγράμματος (ανάλογα με την μονάδα ελέγχου). Μπορεί να μηδενίσει ή να μην μηδενίσει τους καταχωρητές. Η M02 ήταν η αρχική εντολή τέλους προγράμματος, τώρα όμως θεωρείται παρωχημένη. Υποστηρίζεται όμως ακόμη για λόγους συμβατότητας προς τα πίσω .[7] Πολλές μοντέρνες μονάδες ελέγχου αντιμετωπίζουν την M02 σαν ισοδύναμη με την M30. Κοιτάξτε την M30 για επιπλέον πληροφορίες για την κατάσταση ελέγχου κατά την εκτέλεση της M02 ή της M30. |
| M03 | Ενεργοποίηση της ατράκτου (περιστροφή κατά την ωρολογιακή φορά-CW) | M | T | Η ταχύτητα της ατράκτου καθορίζεται από τη διεύθυνση S, είτε σε στροφές ανά λεπτό (G97κατάσταση, που είναι και η προεπιλογή ) ή σε επιφανειακά πόδια ανά λεπτό [ή επιφανειακά μέτρα ανά λεπτό (κατάσταση G96 [CSS] κάτω από την G20 ή την G21). Για τον προσδιορισμό της ωρολογιακής ή αντιωρολογιακής κατεύθυνσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο κανόνας του δεξιού χεριού. Right-hand-helix screws moving in the tightening direction (and right-hand-helix flutes spinning in the cutting direction) are defined as moving in the M03 direction, and are labeled “clockwise” by convention. The M03 direction is always M03 regardless of local vantage point and local CW/CCW distinction. |
| M04 | Ενεργοποίηση της ατράκτου (περιστροφή με αντιωρολογιακή φορά-CCW) | M | T | Δείτε παραπάνω τα σχόλια στη M03. |
| M05 | Παύση της περιστροφής της ατράκτου | M | T | |
| M06 | Αυτόματη αλλαγή Εργαλείου (Automatic Τool Change, ATC) | M | T (μερικές φορές) | Πολλοί τόρνοι δεν χρησιμοποιούν την M06, επειδή η διεύθυνση T από μόνη της δείχνει τον πύργο (turret). Ο προγραμματισμός σε μία συγκεκριμένη εργαλειομηχανή, απαιτεί να γνωρίζουμε ποιά μέθοδο χρησιμοποιεί η εργαλειομηχανή. Για να καταλάβει κάποιος πώς δουλεύει η διεύθυνση T και πώς αλληλεπιδρά (ή όχι) με την M06, πρέπει να μελετήσει διάφορες μεθόδους, όπως προγραμματισμό πύργου τόρνου, επιλογή εργαλείου ATC, ATC random memory tool selection, την έννοια του “επόμενου εργαλείου σε αναμονή”, και εκκένωσης εργαλείου. |
| M07 | Παροχή ψυκτικού, νέφωση (mist) | M | T | |
| M08 | Παροχή ψυκτικού, πλημμύρισμα (flood) | M | T | |
| M09 | Παύση παροχής ψυκτικού υγρού | M | T | |
| M10 | Τοποθέτηση παλέτας (Pallet clamp on) | M | Για κέντρα κατεργασίας με εναλλάκτες παλετών (pallet changers) | |
| M11 | Αφαίρεση παλέτας (Pallet clamp off) | M | Για κέντρα κατεργασίας με εναλλάκτες παλετών (pallet changers) | |
| M13 | Ενεργοποίηση της περιστροφής της ατράκτου (κατά την ωρολογιακή φορά) και παροχή ψυκτικού υγρού (πλημμύρισμα-flood) | M | Αυτός ο κώδικας M-κάνει τη δουλειά και των δύο, των M03 και M08. Δεν είναι ασυνήθιστο για συγκεκριμένα μοντέλα μηχανών να έχουν τέτοιες συνδυασμένες εντολές, οι οποίες κάνουν τα προγράμματα μικρότερα και τη συγγραφή των προγραμμάτων γρηγορότερη. | |
| M19 | Προσανατολισμός Ατράκτου | M | T | Ο προσανατολισμός της ατράκτου συχνότερα καλείται μέσα σε κύκλους (αυτόματα) ή κατά τη ρύθμιση (χειροκίνητα), αλλά είναι επίσης διαθέσιμος κάτω από τον έλεγχο του προγράμματος με την M19. Η συντομογραφία OSS (oriented spindle stop, προσανατολισμένη παύση του spindle) μπορεί να συναντηθεί σε μία αναφορά σε μία προσανατολισμένη παύση μέσα σε κύκλους. |
| M21 | Καθρεφτισμός του άξονα- X | M | ||
| M21 | Tailstock forward | Τ | ||
| M22 | Καθρεφτισμός του άξονα-Y | M | ||
| M22 | Tailstock backward | Τ | ||
| M23 | Απενεργοποίηση καθρεφτισμού | M | ||
| M23 | Ενεργοποίηση σταδιακής εξόδου κατά την σπειροτόμηση | Τ | ||
| M24 | Απενεργοποίηση σταδιακής εξόδου κατά την σπειροτόμηση | Τ | ||
| M30 | Τέλος προγράμματος με επιστροφή στην αρχή | M | T | Σήμερα η M30 θεωρείται η κανονική εντολή τέλους προγράμματος και η εκτέλεση θα επιστρέψει στην αρχή του προγράμματος. Επίσης οι περισσότεροι ελεγκτές υποστηρίζουν ακόμη την αρχική εντολή τέλους προγράμματος, M02, συνήθως αντιμετωπίζοντάς την σαν ισοδύναμη με την M30. Επιπλέον πληροφορία: Σύγκριση της M02 με την M30. Πρώτα δημιουργήθηκε η M02, την εποχή που οι διάτρητες ταινίες ήταν τόσο μικρές σε μήκος, ώστε τα άκρα τους ενώνονταν σε ένα συνεχή βρόχο. Για το λόγο αυτό η Μ02 δεν έκανε επιστροφή στην αρχή. Ο άλλος κώδικας τέλους του προγράμματος, ο M30, προστέθηκε αργότερα για να συμπεριλάβει διάτρητες ταινίες μεγαλύτερου μήκους οι οποίες τυλιγόταν σε καρούλι και έτσι έπρεπε να γίνει επιστροφή στην αρχή, πριν να ξεκινήσει ένας άλλος κύκλος εκτέλεσης του προγράμματος. Σε πολλούς νεότερους ελεγκτές, δεν υπάρχει πλέον καμιά διαφορά στην εκτέλεση των δύο εντολών. Και οι δύο λειτουργούν όπως η M30. |
| M41 | Επιλογή γραναζιού – γρανάζι 1 | Τ | ||
| M42 | Επιλογή γραναζιού – γρανάζι 2 | Τ | ||
| M43 | Επιλογή γραναζιού – γρανάζι 3 | Τ | ||
| M44 | Επιλογή γραναζιού – γρανάζι 4 | Τ | ||
| M48 | Επίτρεψη υπέρβασης ρυθμού τροφοδοσίας | M | T | |
| M49 | Απαγόρευση υπέρβασης ρυθμού τροφοδοσίας | M | T | Απαγόρευση Χειροκίνητης Υπέρβασης Τροφοδοσίας (Manual Feed Overight) MFO. Αυτό συνήθως συμβαίνει (αυτόματα) μέσα σε κύκλους σπειροτόμησης ή κύκλους σπειροτόμηση απλού σημείου, όπου η πρόωση σχετίζεται με ακρίβεια με την ταχύτητα. Είναι ίδια με την υπέρβαση της ταχύτητας περιστροφής της ατράκτου (Spindle Speed Override SSO), το πλήκτρο παύσης της πρόωσης. Μερικές μονάδες ελέγχου μπορεί επίσης να παρέχουν SSO and MFO κατά την σπειροτόμηση. |
| M52 | Αφαίρεση του τελευταίου εργαλείου από την άτρακτο | M | T | Επίσης αδειάζει την άτρακτο. |
| M60 | Αυτόματη αλλαγή παλέτας (APC) | M | Για κέντρα κατεργασίας με εναλλάκτες παλετών (pallet changers) | |
| M98 | Κλήση υποπρογράμματος | M | T | Παίρνει μία διεύθυνση P για να καθορίσει ποιο υποπρόγραμμα θα καλέσει, για παράδειγμα η “M98 P8979” καλεί το υποπρόγραμμα O8979. |
| M99 | Τέλος υποπρογράμματος | M | T | Συνήθως τοποθετείται στο τέλος του υποπρογράμματος και επιστρέφει την εκτέλεση του προγράμματος στο κύριο πρόγραμμα. Η προεπιλογή είναι ο έλεγχος (δηλ. η εκτέλεση του προγράμματος) να επιστρέψει στη πρόταση (block) που ακολουθεί τη M98 στο κύριο πρόγραμμα. Επιστροφή σε μία διαφορετική μπορεί να καθοριστεί με μία διεύθυνση P. Π.χ η εντολή Μ99 P30 επιστρέφει στην πρόταση 30 του κυρίου προγράμματος και όχι στην εντολή που ακολουθεί την εντολή Μ98. Η M99 μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε ένα κύριο πρόγραμμα σε συνδυασμό με μία παράκαμψη πρότασης (block skip) για ατέρμονα βρόχο εκτέλεσης του κυρίου προγράμματος σε bar work τόρνους (μέχρι ο χειριστής να απενεργοποιήσει το block skip). |
